نقشهبرداری
معمولاً عملیات نقشهبرداری شامل دو مرحله برداشت (یا اندازهگیری) و محاسبه و ارائه نتایج کار است. در مرحله اندازه گیری، از وسایل و دستگاهها و نیز روشهای مختلفی استفاده میشود تا دادههای لازم برای مرحله دوم بدست آید. نتایج کار به صورتهای آنالوگ (نقشه، مقاطع طولی و عرضی و...) و یا ارقامی (مانند جدولها، مدلهای رقمی زمین) ارائه میگردد.
در نقشهبرداری از مناطق کوچک اثر کرویت زمین تقریباً ناچیز است و میتوان زمین را در منطقه کوچکی مسطح در نظر گرفت. در مواقعی که زمین را مسطح فرض کنیم روش نقشهبرداری مسطحه نامیده میشود این فرضیه مادامیکه سطح منطقه مورد نظر از چند صد کیلومتر مربع تجاوز نکند قابل قبول است. نقشهبرداری مسطح برای کارهای مهندسی، معماری، شهرسازی، باستانشناسی، کارهای ثبت و املاکی، تجاری، اکتشافی بکار میرود. برای نمایش اطلاعات جمعاوری شده در نقشهبرداری از سیستم تصویر استفاده میگردد.
|
آموزش نقشهبرداری
نقشهبرداری در سطوح گوناگون آموزش داده میشود. داوطلبان ورود به این رشته باید در ریاضیات (هندسه، مثلثات) و فیزیک دوره دبیرستان قوی باشند و نیز علاقهمندی و آمادگی جسمی لازم برای کارهای صحرایی را دارا باشند.
بعضی دروس تخصصی این رشته عبارتاند از: راه سازی، تئوری خطاها، نقشهبرداری، ژئودزی (جهت تعیین شکل زمین)، فتوگرامتری، کارتوگرافی، هیدروگرافی (نقشهبرداری از بستر دریا)، پروژه و کارآموزی میباشند.
امکان ادامه تحصیل در این رشته تا حد دکتری در ایران موجود است. سازمان نقشهبرداری کشور، سازمان مدیریت و برنامهریزی، وزارت راه و ترابری، وزارت نفت، سازمان آب، سازمان بنادر و کشتیرانی، سازمان جغرافیایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سپاه و بخش خصوصی از جمله محلهای جذب فارغالتحصیلان این رشتهاست.
شاخهها
به علت وسعت زیاد نقشهبرداری تقسیمات مختلفی برای آن در نظر گرفتهاند:
۱- ژئودزی: برای تعیین و بررسی شکل و ابعاد زمین
۲- توپوگرافی: برداشت و نمایش شکل زمین و محاسبه مساحت وارتفاع هدف اصلی آن تهیهٔ نقشههای ارتفاعی است
۳- فتوگرامتری: تهیهٔ نقشه با عکس برداری زمینی، هوایی یا ماهوارهای
۴- کارتوگرافی: مراحل ترسیم نقشه را گویند تنها بخش نقشه برداری است که هنر در آن دخیل است
۵- سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS): در این سیستم همه اطلاعات به صورت مکان مرجع دسته بندی میشوند و کاربردهای فراوانی دارد از جمله ذخیره، بازیابی، به هنگام سازی و پردازش دادههای مکانی به منظور اتخاذ یا پشتیبانی یک تصمیم برای حل یک مسئله به بهترین روش و کمترین هزینهرا ممکن میسازد.
۶- سنجش از دور (RS): جمعآوری اطلاعات از عوارض سطح زمین، بدون تماس فیزیکی بیشترین اتکای آن به تصاویر ماهوارهای است
۷- کاداستر: نقشه برداری ثبتی و یا نقشه برداری که ارزش حقوقی داشته باشد
۸- آبنگاری: یا همان هیدروگرافی تهیه نقشه و دادهای مکانی از ژرفای آبها
رشتههای مختلف نقشهبرداری
۱-نقشهبرداری مسیر: برای طرح و پیاده کردن مسیرها از قبیل راه و راه آهن و کانال کشی و غیره استفاده میگردد.
۲-نقشهبرداری زیرزمینی: موضوع آن برداشت یا پیاده کردن نقشههای تونل و معادن و غیرهاست.
۳-نقشهبرداری هیدروگرافی: به منظور داشتن موقعیت عمق دریاها و رودخانهها جهت عبور و مرور کشتیها، زیردریائیها، محل عبور لولههای نفت وگاز دراعماق دریاها، ایجاد اسکلههای جدید ومکانیزه، احیای بنادر و تاسیسات ساحلی متعلق به آنها و همچنان بهرهبرداری صحیح و بهینه از دریاچهها و سدها برای مقاصد و اهداف مختلف از آن استفاده میشود.
۴-نقشهبرداری نظامی: برای تهیه نقشههای نظامی و تعیین نقاط مهم استراتژیکی یک منطقه و برای اهداف نظامی و آرایش و استقرار نیروهای رزمنده و مواضع تعرضی و دفاعی با مقیاس بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد.
۵-نقشهبرداری ثبتی: که هدف آن تعیین حدود اراضی و مساحت قطعات ملکی است.
۶-نقشهبرداری شهری: برای تهیه و اجرای طرحهای جامع و تفصیلی و هادی شهرها به کار میرود.
نرم افزارهای نقشهبرداری
با پیشرفت علم و گسترش نرم افزارهای کامپیوتری باعث شد که دیگر روشهای سنتی جای خود را به نرم افزارهای بدهد. که میتوان به چند نرم افزار پرکاربرد اشاره نمود
- اتودیسک اتوکد (به انگلیسی: Autodesk Auto Cad): نخستین نرم افزار نقشه کشی جان واکر و موسس شرکت اتودسک، مبتکر نرم افزار َاتوکد که در سال ۱۹۸۲ پا به عرصه ظهور نهاد. اولین نسخه آن کمتر از دو مگابایت حجم داشت و تنها شامل ۱۷ دستور برای ترسیم بود. در حال حاضر ۲۴ نسخه (از اتوکد ۱ تا ۲۰۱۱) انشتار یافته که میتوان به چهار دوره تقسیم کرد
- دوره اول:تکامل نرم افزار با تکمیل دستورالعملهای ترسیمات دوبعدی تا اتوکد ویرایش ۱۰ ادامه دارد
- دوره دوم: امکان ایجاد فضای سه بعدی با خصلت صفحهای در محیط اتوکد ۱۰
- دوره سوم:استفاده از فناوری پنجرههای محاورهای در نرم افزار وآسان سازی ارتباط با صفحه کار اتوکد ۱۱ و ۱۲
- دوره چهارم: امکان ایجاد احجام سه بعدی در محیطهای ۱۴ به بعد. توانایی ایجاد اشکال سه بعدی پیچده قابلیت برنامه نویسی به زبانهای مایکروسافت ویژوال بیسیک و اتو لیسپ استفاده از امکانات سیستم عامل مایکروسافت ویندوز استفاده از امکانات چند کاربری و امکان ارتباط با نرم افزارهای دیگر. در ویرایشهای ۲۰۰۰ به بعد ایجاد گرددید
در سال ۲۰۰۰ شرکت اتودیسک رسما نرم افزار را برای مهندسین نقشه براری که توانایی خارق العادهای در زمینه نقشه برداری، راهسازی، کارتوگرافی و... به همراه داشت و نقطه عطفی در صنعت نرم افزارهای نقشه برداری گردید که اولین نگارش آن اتوکد لند دولوپمنت ۲۰۰۰ بوده و آخرین نگارش اتوکد لند دسکتاپ ۲۰۰۹ عرضه گردید.
نرم افزار "اتوکد سیویل تری دی( civil 3d)" بعد از نرم افزار" لند " به بازار آمد که بسیار user friendly بوده و کارآمدتر از آن می باشد.
زمینه کاری این رشته
دانشآموختگان رشته نقشهبردای در هر مقطعی اعم از دیپلم به بالا به سرعت جذب بازار کار میشوند. به دلیل اهمیت این رشته در کارهای عمرانی و محاسبات سنگین ریاضی و تئوری خطاها کسب مدرک در این رشته کار آسانی نیست. از این رو دانشجویان این رشته حتی در هنگام تحصیل نیز با پیشنهادات کار فراوانی روبرو میشوند.
نظرات شما عزیزان:
.: Weblog Themes By Pichak :.